Kiểm thử tự động – Automation Testing là đang là xu hướng trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm và ngày càng có nhu cầu cao. Nhưng liệu nó có thực sự hiệu quả về mặt chi phí? Bạn có thực sự cắt giảm được chi phí bằng việc sử dụng các công cụ kiểm thử tự động thay vì trả tiền cho kiểm thử thủ công? Tương lai của kiểm thử tự động sẽ ra sao? Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm câu trả lời câu trả lời nhé.
Nếu một kiểm thử viên thủ công làm việc 8 tiếng một ngày và trở về nhà, thì kiểm thử tự động làm việc mọi lúc. Vậy thì nó có thực sự hiệu quả. Trước khi bắt đầu với việc xây dựng một chiến lược và thành lập team kiểm thử, hãy cùng mình điểm qua những cái nhìn đúng đắn về kiểm thử tự động.
Kiểm Thử Tự Động Sẽ Không Hiệu Quả Trong Các Trường Hợp Sau:
Sẽ không thể nói rằng kiểm thử tự động “là” hay “nên là” sự lựa chọn số một của bạn. Nó không hiệu quả với mọi dự án, và nếu ai đó nói điều ngược lại thì cũng hoàn toàn sai. Trực giác của con người thường là mọi thứ bởi vì có nhiều kịch bản người dùng phức tạp để đánh giá và dự báo. Hãy cùng mình điểm qua những trường hợp mà kiểm thử tự động không thực sự mang lại hiệu quả.
Kiểm thử GUI phức tạp
Trong trường hợp ứng dụng có giao diện người dùng phức tạp, có nhiều tương tác phức tạp và luồng điều hướng, việc xây dựng và duy trì các kịch bản kiểm thử tự động có thể trở nên khó khăn. Kiểm thử thủ công có thể hiệu quả hơn trong việc đảm bảo tính chính xác và hiệu quả của các tương tác người dùng.
Kiểm thử UX và thiết kế giao diện
Kiểm thử tự động thường tập trung vào kiểm tra các chức năng và xác nhận tính đúng đắn của các chức năng ứng dụng. Kiểm thử tự động thật tuyệt vời, nhưng đây là một con đường dài trước khi các thuật toán chạm tới trình độ hiểu được đủ sâu để quyết định xem cái gì đó trông có “ưa nhìn” hay không. Do đó, kiểm thử tự động có thể không thể đánh giá được các yếu tố liên quan đến trải nghiệm người dùng (UX) và thiết kế giao diện.
Phát triển chiến lược và Mẫu người dùng
Khi chúng ta tạo ra phần mềm cho con người, chỉ những con người có thể quyết định hành vi người dùng. Làm sao để dự đoán nút nào người dùng sẽ ấn? Họ có tìm thấy chúng ở chỗ đầu tiên hay không? Những thuật toán có thể thông minh, nhưng chúng thiếu trực giác. Con người biết con người tốt nhất.
Kiểm thử những kịch bản phức tạp
Không phải không thể viết kiểm thử tự động cho những kịch bản người dùng phức tạp, nhưng dù bạn có thể, thì bạn cũng không nên làm chúng. Việc dạy logic con người trong một hành động phức tạp cho máy là quá trình dài hơi và phiền hà. AI và học máy không phải là thứ nhắc đến ở đây.
Kiểm Thử Tự Động Sẽ Hiệu Quả Trong Các Trường Hợp Sau:
Máy móc không phải con người, và thường thì chúng có những điểm hạn chế. Nhưng thuật toán thì không bị stress, không bao giờ buồn chán, hoặc mất tập trung. Hãy xem xét những trường hợp thử nghiệm tự động không chỉ hữu ích mà còn thực sự cần thiết.
Kiểm thử hồi quy – Regression testing
Bạn biết có những tình huống khi chỉ một đoạn code thay đổi nhưng kéo theo cả một tính năng bị dừng hoạt động. Để tránh những tình huống như vậy, thì cần thực hiện kiểm thử hồi quy, với mục đích đảm bảo rằng hệ thống hoạt động tốt cả trước và sau khi có sự chỉnh sửa, vá phần mềm, hoặc thay đổi setting. Những công việc như vậy có thể và nên được thực hiện bởi máy móc thay vì con người.
Kiểm thử tính năng – Functional testing
Công việc của nhóm kiểm thử là đánh giá xem mọi chức năng của phần mềm có hoạt động hay không. Đây là công việc hằng ngày nhưng là việc quan trọng – cần chạy thử mọi vận hành nhỏ nhặt, xem xét đánh giá và ghi chép lại và đôi khi cần phải được thực hiện nhiều lần.
Kiểm thử tính năng GUI – GUI functional testing
Ở trên mình có nói đến việc automation testing không hiệu quả với việc đánh giá GUI phức tạp. Nhưng không hẳn chỉ thế, kiểm thử tự động cho giao diện người dùng – GUI là một phần quan trọng của quá trình kiểm thử tự động. Công cụ và framework kiểm thử tự động cho phép bạn tạo kịch bản và thực thi các tương tác với GUI một cách tự động.
Các công cụ kiểm thử tự động GUI thường cung cấp các tính năng như ghi lại và lặp lại lại các hành động người dùng, tìm kiếm phần tử trên giao diện, xác nhận trạng thái và tính đúng đắn của các yếu tố giao diện, và đánh giá các kịch bản kiểm thử dựa trên kết quả.
Việc kiểm thử tự động GUI có thể giúp tiết kiệm thời gian và công sức so với kiểm thử thủ công, đồng thời đảm bảo tính nhất quán và lặp lại trong quá trình kiểm thử.
Smoke testing
Trong smoke test, mục tiêu chính là kiểm tra các tính năng cơ bản và xác định xem hệ thống có thể hoạt động ổn định hay không. Sử dụng kiểm thử tự động trong smoke test giúp tăng tốc độ và đảm bảo tính nhất quán trong quá trình kiểm thử.
Lưu ý rằng smoke test bằng kiểm thử tự động chỉ tập trung vào các kiểm tra cơ bản và không thay thế hoàn toàn kiểm thử thủ công. Nó nên được thực hiện như một bước đầu tiên trong quy trình kiểm thử tổng thể để đảm bảo tính ổn định của hệ thống.
Kiểm thử chịu tải và hiệu năng – Load and performance testing
Đây là giai đoạn bạn chuẩn bị cho sự thành công của dự án. Nếu nó trở nên phổ biến, thì tốt hơn bạn nên chắc chắn rằng sản phẩm sẽ sống sót được với lượng chịu tải lớn. Do đó, nhóm kiểm thử tự động cần viết các thử nghiệm để tạo ra môi trường như thể 10.000, 100.000, 1.000.000, v.v.. người đang sử dụng dịch vụ cùng một lúc.
Tại Sao Phải Tự Động Hoá?
Trên đây mình đã điểm qua những trường hợp nên và không nên sử dụng kiểm thử tự động. Giờ hãy quay trở lại câu hỏi quan trọng nhất. Tại sao phải tự động hoá? Mọi thứ không thể tiến hành bởi các kiểm thử viên thủ công được sao?
Câu trả lời là có thể, nhưng không có nghĩa nó phải như vậy. Quy tắc vàng của tất cả các tiến bộ công nghệ từng đạt được nói rằng: “Những gì có thể được tự động hoá, thì không nên thực hiện thủ công”. Tại sao con người lại cảm thấy nhàm chán với những hành động lặp đi lặp lại buồn tẻ nếu có hàng tá công cụ và frameworks để thay họ thực hiện công việc?
Hãy tưởng tượng bạn là một kiểm thử viên thủ công. Mỗi ngày bạn có vô số chức năng để chạy, đánh giá, sửa chữa những gì đã sai. Hàng trăm lỗi, 8 giờ một ngày, mỗi ngày. Những bug giống nhau. Những tính năng giống nhau. Khi đó, thật dễ hiểu nếu bạn bắt đầu tìm kiếm con đường dễ nhất, thứ yêu cầu đòi hỏi ít nỗ lực nhất từ phía bạn. Và cũng thật khó để đổ lỗi cho bạn nếu theo thời gian, bạn thấy mệt mỏi hay buồn chán. Đây không chỉ là một sự đổi mới hiểu biết về công nghệ mà còn là một sự cần thiết.
Kiểm Thử Tự Động Có Thay Thế Kiểm Thử Thủ Công Không?
Không hoàn toàn nhưng có khả năng, trong hầu hết các lĩnh vực kiểm thử, các nhóm sẽ chuyển sang tự động hoá. Khi bạn làm việc với công nghệ – khoa học ngày nay, tự động hoá là một xu thế mới và là nhu cầu cần thiết.
Theo Statista.com, năm 2019, tỷ lệ ngân sách được phân bổ cho kiểm thử và đảm bảo chất lượng tính theo tỷ lệ phần trăm chi tiêu cho CNTT lên tới 40%. Trong khi năm 2012 chỉ là 18%.
Kết Luận
Kiểm thử tự động không chỉ tiết kiệm tài nguyên và tiền bạc mà còn cải thiện chất lượng công việc. Khi người kiểm thử viên thực hiện các hành động lặp đi lặp lại hàng ngày, họ sẽ cảm thấy nhàm chán và căng thẳng. Sản phẩm hầu như không tốt hơn cho nó. Kiểm thử tự động sẽ không thay thế hoàn toàn thủ công nhưng tự động hoá sẽ sớm vượt qua công việc thủ công. Bạn bắt đầu triển khai tự động hoá càng sớm, bạn sẽ càng thích nghi nhanh với yêu cầu mới của thị trường.
Cám ơn bạn đã dành thời gian đón đọc bài viết.
Happy testing!